Cesja prawa do zachowku – na czym polega
1. Co to jest cesja prawa do zachowku?
Cesja prawa do zachowku to przeniesienie przez uprawnionego do zachowku swojego roszczenia na inną osobę. W praktyce oznacza to, że osoba, której przysługuje zachowek, może go sprzedać lub przekazać na rzecz innego podmiotu – np. osoby fizycznej czy firmy windykacyjnej.
Przeniesienie roszczenia o zachowek następuje na podstawie umowy cesji. Jest to dopuszczalne, ponieważ zachowek – w odróżnieniu od prawa do jego dochodzenia – ma charakter majątkowy i stanowi wierzytelność, która może być przedmiotem obrotu prawnego.
2. Czy cesja zachowku jest zgodna z prawem?
Tak, cesja roszczenia o zachowek jest zgodna z polskim prawem i opiera się na ogólnych zasadach wynikających z Kodeksu cywilnego, w szczególności na przepisach dotyczących przelewu wierzytelności (art. 509–518 KC). Uprawniony do zachowku może swobodnie dysponować swoim roszczeniem, co oznacza, że ma prawo przekazać je na inną osobę.
Warto jednak pamiętać, że cesja dotyczy wyłącznie roszczenia pieniężnego o zachowek. Nie można przenieść samego prawa do zachowku, lecz jedynie konkretne roszczenie o jego zapłatę, które już powstało.
3. Kto może przejąć roszczenie o zachowek?
Cesja zachowku może nastąpić na rzecz:
- innego członka rodziny uprawnionego do zachowku,
- osoby trzeciej, np. inwestora, kancelarii prawnej czy firmy windykacyjnej,
- spadkobiercy osoby uprawnionej do zachowku, jeśli przejęcie roszczenia jest zgodne z przepisami o dziedziczeniu wierzytelności.
Nabywca takiego roszczenia przejmuje pełne prawo do jego dochodzenia, w tym do prowadzenia ewentualnego postępowania sądowego o zapłatę zachowku.
4. Jakie są konsekwencje cesji zachowku?
Cesja roszczenia o zachowek niesie za sobą istotne konsekwencje prawne i finansowe, zarówno dla cedenta (osoby przekazującej roszczenie), jak i cesjonariusza (osoby nabywającej roszczenie):
Dla cedenta:
- Otrzymuje zapłatę za swoje roszczenie, często w formie jednorazowego wynagrodzenia.
- Traci prawo do samodzielnego dochodzenia zachowku.
- Może uniknąć długotrwałego procesu sądowego o zachowek.
Dla cesjonariusza:
- Przejmuje prawo do dochodzenia zachowku od spadkobierców.
- Może wystąpić na drogę sądową w celu odzyskania należności.
- Ponosi ryzyko, że zobowiązany do zapłaty będzie próbował uchylić się od wypłaty zachowku, np. powołując się na przedawnienie roszczenia.
5. Czy można cofnąć cesję zachowku?
Co do zasady, umowa cesji zachowku jest wiążąca dla obu stron i nie może być jednostronnie cofnięta. Możliwe jest jednak rozwiązanie umowy na podstawie porozumienia między cedentem a cesjonariuszem. Warto zwrócić uwagę, że jeśli osoba przekazująca roszczenie o zachowek sprzedała je poniżej jego wartości rynkowej, nie ma możliwości domagania się późniejszej dopłaty.
6. Czy warto sprzedać roszczenie o zachowek?
Decyzja o sprzedaży roszczenia o zachowek zależy od indywidualnej sytuacji uprawnionego. Cesja może być korzystna, gdy:
- nie chcemy angażować się w długi proces sądowy,
- zależy nam na szybkim uzyskaniu środków finansowych,
- istnieje ryzyko, że zobowiązany do zapłaty nie będzie wypłacalny.
Z drugiej strony, sprzedaż roszczenia często oznacza uzyskanie niższej kwoty niż pełna wartość zachowku. Firmy zajmujące się wykupem roszczeń zazwyczaj oferują około 50-80% wartości należności, co może być mniej opłacalne w porównaniu do dochodzenia zachowku w sądzie.
7. Podsumowanie
Cesja prawa do zachowku to sposób na uzyskanie szybkiego wynagrodzenia w zamian za przekazanie roszczenia innej osobie. Jest to rozwiązanie zgodne z prawem, które może być korzystne dla osób niechcących angażować się w procesy sądowe. Przed podjęciem decyzji o cesji warto jednak skonsultować się z prawnikiem, aby ocenić, czy sprzedaż roszczenia jest w danym przypadku opłacalna. W razie wątpliwości można skorzystać z pomocy specjalistów w okolicach Bielska-Białej, Skoczowa, Cieszyna lub online poprzez formularz na stronie: dopytajprawnika.pl/kontakt.
