Blog

Czy zaznaczenie „pkt 7” w zaświadczeniu lekarskim wiąże komisję orzekającą o niepełnosprawności dziecka?

Rodzice często pytają, czy to, co lekarz zaznaczy (albo nie zaznaczy) w zaświadczeniu lekarskim do wniosku o orzeczenie, automatycznie „przechodzi” do orzeczenia. Najwięcej emocji budzi zwykle tzw. pkt 7, kojarzony ze stałą opieką i brakiem samodzielnej egzystencji.

Co w praktyce oznacza „pkt 7” przy dziecku

W obiegu potocznie mówi się o „pkt 7” jako o sytuacji, w której dziecko wymaga szczególnie intensywnego wsparcia opiekuna: stałej opieki lub stałej pomocy w podstawowych czynnościach oraz stałego nadzoru dla bezpieczeństwa.

Kluczowe jest jednak coś innego: komisja ocenia funkcjonowanie. Sama diagnoza (nawet poważna) nie zawsze przesądza o spełnieniu przesłanek, jeżeli dokumenty nie pokazują realnej zależności dziecka od opiekuna w codziennych sytuacjach.

Czym jest zaświadczenie lekarskie do wniosku o orzeczenie

Zaświadczenie lekarskie to dokument, który zwykle opisuje rozpoznania, przebieg leczenia i wpływ choroby na funkcje dziecka. W wielu wzorach formularza znajdują się także rubryki dotyczące potrzeby opieki/pomocy (w tym rubryki odpowiadające „pkt 7”).

Warto patrzeć na to realistycznie: zaświadczenie nie jest rozstrzygnięciem i nie zastępuje oceny zespołu orzekającego. Jest natomiast jednym z najważniejszych dokumentów, od którego często zaczyna się „opowieść” o funkcjonowaniu dziecka.

Czy zaznaczenie (albo brak zaznaczenia) pkt 7 wiąże komisję

Nie. Zespół orzekający może:

• podzielić stanowisko lekarza z zaświadczenia,
• uznać, że zaświadczenie jest zbyt ogólne i wezwać do uzupełnienia dokumentów,
• nie uwzględnić wskazania odpowiadającego pkt 7, jeśli ocena funkcjonowania i dokumenty tego nie potwierdzają,
• przyznać wskazanie odpowiadające pkt 7 mimo braku zaznaczenia w zaświadczeniu, jeżeli wynika to z całokształtu materiału.

Innymi słowy: kratka w zaświadczeniu może pomóc, ale nie „załatwia” sprawy. Komisje najczęściej „rozjeżdżają się” z zaświadczeniem wtedy, gdy dokument opisuje chorobę, ale nie pokazuje wprost, jak wygląda codzienność dziecka.

Co lekarze wpisują w dokumentacji medycznej i dlaczego ma to znaczenie

Nierzadko lekarze prowadzący (np. neurolodzy, psychiatrzy) w dokumentacji medycznej dziecka wpisują wprost, że dziecko wymaga albo nie wymaga opieki osoby drugiej „ze względu na niemożność samodzielnej egzystencji”. To bywa pomocne, bo komisja dostaje jasny komunikat specjalisty, a nie wyłącznie ogólny opis diagnozy.

Uwaga praktyczna: u dzieci nie da się tego czytać „jeden do jednego” jak u dorosłych, bo każde dziecko jest w pewnym stopniu zależne od opiekuna. Dlatego sensownie jest patrzeć, na ile funkcjonowanie dziecka odbiega od tego, czego można oczekiwać w danym wieku (np. w samoobsłudze, komunikacji, bezpieczeństwie, poruszaniu się, regulacji zachowania).

W praktyce: warto dopilnować, co lekarz zaznaczył w zaświadczeniu

Choć zaznaczenie pkt 7 nie jest formalnie wiążące, w praktyce warto zwrócić uwagę, czy lekarz odniósł się do tej kwestii i czy zrobił to jasno. Najczęściej zwiększa to szanse na uzyskanie wskazania odpowiadającego pkt 7, bo komisja dostaje czytelny sygnał od lekarza prowadzącego, że w ocenie medycznej istnieje potrzeba stałej opieki/pomocy.

Jednocześnie najlepiej, gdy wraz z zaznaczeniem pkt 7 pojawia się krótki, konkretny opis: czego dziecko nie robi samodzielnie, jaki jest zakres nadzoru i dlaczego jest on stały.

Co warto sprawdzić w samym formularzu zaświadczenia

W zaświadczeniu lekarskim pojawiają się pytania, które w praktyce bywają pomijane „z rozpędu”, a mogą mieć znaczenie dla oceny komisji. Przykładowo, formularz zawiera m.in. następujące rubryki:

Te rubryki warto dopilnować szczególnie wtedy, gdy komisja może kwestionować „wagę” zaświadczenia (np. lekarz widział dziecko raz, bez wglądu w historię), albo gdy dziecko obiektywnie nie będzie w stanie dojechać na posiedzenie.

To ostatnie jest ważne zwłaszcza w przypadku osób leżących lub dzieci, których stan (somatyczny lub psychiczny) realnie uniemożliwia podróż i udział w posiedzeniu. Jeżeli formularz przewiduje ocenę zdolności do odbycia podróży, warto zadbać, aby lekarz wpisał to rzetelnie i jednoznacznie.

Co zrobić, gdy lekarz zaznaczy pkt 7, a komisja go nie uwzględni

To zdarza się często, zwłaszcza gdy komisja uznaje zaświadczenie za zbyt skrótowe albo nie widzi w dokumentacji i opisie funkcjonowania wystarczających podstaw do wniosku o stałej opiece/pomocy.

Jak wzmocnić materiał dowodowy

Najlepiej działają dokumenty, które opisują funkcje i zależność dziecka od opiekuna, a nie tylko rozpoznanie:

• opinie specjalistów (właściwych dla problemu dziecka),
• opinie psychologiczne/pedagogiczne,
• opinie terapeutyczne (rehabilitacja, SI, terapia zajęciowa, logopeda/AAC),
• IPET i informacje z placówki (np. o konieczności stałego wsparcia/nadzoru),
• rzeczowy opis codziennych czynności, w których dziecko wymaga stałej pomocy, z przykładami.

Co zrobić, gdy lekarz nie zaznaczy pkt 7, a Ty uważasz, że przesłanki są spełnione

Brak zaznaczenia pkt 7 nie przekreśla sprawy. Komisja może przyznać wskazanie odpowiadające pkt 7 także wtedy, gdy z całej dokumentacji wynika, że dziecko wymaga stałej opieki/pomocy.

Jak rozmawiać z lekarzem o treści zaświadczenia

Najczęściej problemem jest nie „zła wola”, tylko zbyt ogólny opis. Pomaga krótka lista faktów do uwzględnienia w zaświadczeniu, np.: co dziecko robi wyłącznie z pomocą, jak często, jakie są realne ryzyka bez nadzoru, i jakie wsparcie jest konieczne poza domem.

Dlaczego komisja nie jest związana zaświadczeniem

Zespół orzekający ma obowiązek ocenić cały materiał sprawy i na tej podstawie ustalić, jakie wskazania powinny znaleźć się w orzeczeniu. Dlatego nawet przy zaświadczeniu z zaznaczonym pkt 7 komisja może dojść do innego wniosku, jeżeli nie widzi potwierdzenia w funkcjonowaniu dziecka lub dokumentach uzupełniających.

Odwołanie od orzeczenia: kiedy ma sens i jak je „ustawić”

Jeżeli komisja pominie wskazanie odpowiadające pkt 7, a z dokumentów i realnego funkcjonowania wynika stała zależność dziecka od opiekuna, odwołanie zwykle ma sens. Najważniejsze jest pisanie „pod funkcje”, a nie „pod rozpoznanie”.

Co zwykle działa w argumentacji

• konkretne czynności dnia codziennego, których dziecko nie wykonuje samodzielnie,
• stałość i częstotliwość pomocy (np. codziennie, wielokrotnie w ciągu dnia),
• element bezpieczeństwa (konieczność stałego nadzoru),
• spójność z dokumentacją specjalistyczną i terapeutyczną,
• konsekwencje braku opieki (realne, możliwe do opisania przykładami).

FAQ

Czy zaznaczony pkt 7 gwarantuje przyznanie wskazania w orzeczeniu?

Nie. To mocny dowód, ale komisja ocenia całość materiału. Jeśli opis jest zbyt ogólny albo nie ma potwierdzenia w funkcjonowaniu dziecka, komisja może go nie uwzględnić.

Czy brak pkt 7 w zaświadczeniu zamyka drogę do uzyskania wskazania?

Nie. Przy dobrej dokumentacji i spójnym opisie funkcjonowania komisja może przyznać wskazanie odpowiadające pkt 7 mimo braku zaznaczenia w zaświadczeniu.