Dzieci hospitalizowane mają szczególne prawa, które są szczególnie istotne dla zapewnienia im bezpieczeństwa, komfortu oraz godności podczas leczenia. W Polsce prawa te są regulowane przez różne akty prawne, w tym Europejską Kartę Praw Dziecka w Szpitalu oraz przepisy krajowe. W niniejszym artykule przedstawimy konkretne prawa dziecka jako pacjenta w szpitalu oraz omówimy znaczenie edukacji, zabawy i rekreacji w kontekście hospitalizacji.
Kluczowe prawa dziecka – pacjenta w szpitalu
1. Prawo do informacji
Dzieci mają prawo do pełnej informacji o swoim stanie zdrowia, diagnozie oraz planowanych zabiegach. Informacje te powinny być dostosowane do wieku i możliwości zrozumienia dziecka. Lekarz ma obowiązek przekazać te informacje, chyba że dziecko wyraźnie nie chce ich uzyskać.
2. Prawo do wyrażania zgody
Dzieci mają prawo do wyrażania zgody na wszelkie procedury medyczne. W przypadku dzieci poniżej 16 roku życia, zgoda musi być wyrażona przez rodziców lub opiekunów, jednak lekarze powinni dążyć do uzyskania zgody samego dziecka, jeśli to możliwe. Dzieci powyżej 16 roku życia mogą samodzielnie decydować o swoim leczeniu.
3. Prawo do szacunku i godności
Każde dziecko ma prawo być traktowane z szacunkiem i godnością. Nikt nie ma prawa bić, poniżać ani straszyć dziecka. Personel medyczny powinien wysłuchiwać opinii dzieci i traktować je z empatią.
4. Prawo do obecności bliskich
Dziecko ma prawo do obecności rodziców lub opiekunów przez cały czas pobytu w szpitalu, nawet na oddziale intensywnej terapii, bez dodatkowych opłat. Szpitale powinny również umożliwiać kontakt z bliskimi poprzez telefon czy e-mail. W wielu placówkach dostępne są także łóżka dla rodziców, co umożliwia im spędzanie nocy przy łóżku chorego dziecka.
5. Prawo do odpowiednich warunków w szpitalu
Dzieci hospitalizowane powinny przebywać w warunkach dostosowanych do ich wieku i potrzeb rozwojowych. Obejmuje to możliwość zabawy, odpoczynku oraz nauki. Dzieci powinny być umieszczane w salach z rówieśnikami, a nie z dorosłymi.
6. Prawo do ochrony przed zbędnymi zabiegami
Dzieci powinny być chronione przed niepotrzebnymi procedurami diagnostycznymi i leczniczymi. Leczenie powinno być prowadzone tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne.
7. Prawo do opieki duszpasterskiej
Dzieci mają prawo do korzystania z opieki duszpasterskiej w trudnych momentach związanych z chorobą.
8. Prawo do zachowania tajemnicy lekarskiej
Wszystkie informacje dotyczące zdrowia dziecka są objęte tajemnicą lekarską i mogą być ujawnione jedynie rodzicom lub opiekunom oraz samemu pacjentowi.
9. Prawo do zgłaszania bólu
Dziecko ma prawo zgłaszać wszelkie odczuwane bóle personelowi medycznemu, który powinien odpowiednio zareagować na te sygnały.
10. Prawo do uczestnictwa w decyzjach dotyczących leczenia
Dzieci oraz ich rodzice powinni mieć prawo uczestniczyć we wszystkich decyzjach dotyczących leczenia oraz diagnostyki.
Edukacja w szpitalu
Edukacja jest istotnym elementem hospitalizacji dzieci. Szpitale powinny zapewniać odpowiednie wsparcie edukacyjne dla małych pacjentów, aby umożliwić im kontynuację nauki mimo choroby. Wiele placówek medycznych współpracuje ze szkołami lub zatrudnia nauczycieli, którzy prowadzą zajęcia edukacyjne dla dzieci przebywających w szpitalu.Edukacja w szpitalu nie tylko pomaga dzieciom utrzymać kontakt ze światem zewnętrznym, ale także przyczynia się do ich psychicznego komfortu i poczucia normalności w trudnym czasie hospitalizacji.
Zabawa i rekreacja
Zabawa i rekreacja są kluczowymi elementami zdrowienia dzieci w szpitalu. Dzieci powinny mieć możliwość uczestniczenia w różnych formach aktywności fizycznej i zabawowej, co pozytywnie wpływa na ich samopoczucie psychiczne i fizyczne.
Szpitale często organizują różnorodne zajęcia rekreacyjne, a także współpracują z zewnętrznymi organizacjami, które umilają czas małym pacjentom. Jedną z takich organizacji jest Fundacja Czerwone Noski, która od ponad 20 lat wspiera dzieci przebywające w szpitalach poprzez sztukę clownów medycznych. Clowni medyczni, nazywani Doktorami Uśmiechu, odwiedzają małych pacjentów, aby rozśmieszać ich i łagodzić stres związany z hospitalizacją. Ich działania mają na celu nie tylko dostarczenie radości, ale także wsparcie emocjonalne dla dzieci oraz ich rodzin w trudnych chwilach.Fundacja Czerwone Noski organizuje również warsztaty dla personelu medycznego, aby nauczyć ich technik rozśmieszania i budowania pozytywnej relacji z małymi pacjentami. Dzięki tej współpracy szpitale mogą zapewnić dzieciom jeszcze więcej okazji do zabawy i relaksu podczas pobytu w placówce.
Więcej informacji o działalności Fundacji Czerwone Noski można znaleźć na ich stronie internetowej: Czerwone Noski.
Inne formy zajęć rekreacyjnych organizowanych przez szpitale obejmują:
- Warsztaty artystyczne: malowanie, rysowanie czy rękodzieło.
- Zajęcia sportowe: lekkie ćwiczenia fizyczne dostosowane do możliwości dzieci.
- Gry planszowe i komputerowe: które pozwalają na interakcję z rówieśnikami.
- Spotkania z animatorami: którzy organizują zabawy i przedstawienia dla dzieci.
Te działania pomagają dzieciom zapomnieć o stresie związanym z chorobą oraz wspierają ich rozwój społeczny i emocjonalny.
Najczęstsze naruszenia praw Małego Pacjenta
Mimo istniejących regulacji prawnych, prawa dzieci-pacjentów często są naruszane. Najczęstsze naruszenia obejmują:
- Brak informacji: Dzieci często nie otrzymują wystarczających informacji o swoim stanie zdrowia lub planowanych zabiegach.
- Ograniczenie obecności bliskich: W niektórych placówkach rodzice mogą napotykać trudności w pozostawaniu przy dziecku podczas hospitalizacji.
- Niewłaściwe warunki pobytu: Dzieci mogą być umieszczane w salach z dorosłymi lub w warunkach nieodpowiednich dla ich wieku.
- Brak możliwości zabawy: Nie wszystkie szpitale oferują odpowiednie zajęcia rekreacyjne czy edukacyjne dla małych pacjentów.
- Niedostateczna ochrona przed zbędnymi zabiegami: Dzieci mogą być poddawane procedurom medycznym bez pełnej oceny ich potrzeby.
Podsumowanie
Przestrzeganie praw dziecka gwarantuje małym pacjentom poczucie bezpieczeństwa i komfort podczas hospitalizacji. Zwracanie na nie uwagi jest obowiązkiem zarówno personelu medycznego, jak i rodziców czy opiekunów. Edukacja oraz zabawa odgrywają istotną rolę w procesie leczenia, umożliwiając dzieciom utrzymanie kontaktu ze światem oraz poprawiając ich samopoczucie.
Aby zapoznać się ze szczegółowymi informacjami na temat Karty Praw Dziecka Pacjenta, warto odwiedzić stronę Rzecznika Praw Pacjenta oraz artykuł dotyczący tematyki dziecka u lekarza na stronie pacjent.gov.pl Przestrzeganie tych praw jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale także moralnym wobec najmłodszych pacjentów, którzy zasługują na szczególną troskę i uwagę podczas leczenia.
źródło: https://www.gov.pl/web/rpp/karta-praw-dziecka-pacjenta
