Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności – wszystko, co musisz wiedzieć

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności to istotny proces dla osób, które nie zgadzają się z decyzją wydaną przez Miejski lub Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (MZONiP lub PZONiP). W przypadku niezadowalającej treści orzeczenia bądź decyzji odmownej, wnioskujący mają prawo do złożenia odwołania. Postępowanie odwoławcze wymaga jednak spełnienia określonych procedur oraz terminów.

Kiedy warto się odwołać?

1. Zrozumienie decyzji MZONiP lub PZONiP

Pierwszym krokiem jest dokładne zapoznanie się z treścią orzeczenia. W przypadku odmowy wydania orzeczenia – warto zwrócić uwagę na przyczyny, dla których zespół zajął takie stanowisko. Zrozumienie i dokładna analiza tych aspektów pomoże w podjęciu decyzji, czy odwołanie ma sens, a jeżeli tak to jaki powinien być jego zakres.

2. Symbole niepełnosprawności

Ważne jest, aby zwrócić uwagę na symbole niepełnosprawności, które są przypisane do orzeczenia. Przede wszytskim należy sprawdzić czy wskazany symbol pasuje do naszej jednostki chorobowej (lub naszego dziecka). Oto wszystkie symbole:

• 01-U – upośledzenie umysłowe;
• 02-P – choroby psychiczne;
• 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
• 04-O – choroby narządu wzroku;
• 05-R – upośledzenie narządu ruchu;
• 06-E – epilepsja;
• 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
• 08-T – choroby układu pokarmowego;
• 09-M – choroby układu moczowo-płciowego;
• 10-N – choroby neurologiczne;
• 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
• 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.

Symbole te mają wpływ na dostęp do różnych form wsparcia np. do karty parkingowej – tutaj potrzebny jest jeden z następujących symboli niepełnosprawności: 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).

3. Stopień niepełnosprawności

Zrozumienie, jaki stopień niepełnosprawności został przyznany – lekki, umiarkowany czy znaczny – jest również istotne. Każdy z tych stopni wiąże się z innymi uprawnieniami i możliwościami wsparcia. Osoby z wyższym stopniem niepełnosprawności mogą mieć dostęp do szerszego zakresu świadczeń i ulg.

5. Pkt 7 orzeczenia u dzieci

W kontekście dzieci – szczególne ważne jest zwrócenie uwagi na punkt 7 orzeczenia o niepełnosprawności, który odnosi się do konieczności sprawowania stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Wskazanie w pkt 7 orzeczenia frazy „wymaga” jest równoznaczne z przyznaniem znacznego stopnia niepełnosprawności.

Taki status przyznaje rodzicom lub opiekunom prawnym prawo do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne, które ma na celu wsparcie finansowe w codziennej opiece nad dzieckiem.

Dodatkowo, dzieci z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności mają pierwszeństwo w dostępie do placówek medycznych oraz rehabilitacyjnych. Oznacza to, że mogą być traktowane priorytetowo w przypadku konieczności uzyskania specjalistycznej pomocy medycznej, co ma kluczowe znaczenie dla ich zdrowia i rozwoju.

4. Karta parkingowa

Osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności mogą ubiegać się o kartę parkingową, która umożliwia korzystanie z miejsc parkingowych przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Informacja o możliwości uzyskania karty parkingowej znajduje się w punkcie 9 orzeczenia. Jeżeli decyzja zespołu nie przyznała takiego uprawnienia, warto rozważyć odwołanie, szczególnie jeśli stan zdrowia uzasadnia potrzebę korzystania z takich udogodnień.

Proces odwołania

1. Zgłoszenie odwołania

Odwołanie należy złożyć na piśmie w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji MZONiP lub PZONiP, w siedzibie zespołu, który wydał orzeczenie. W nagłówku pisma powinniśmy wskazać, że pismo wnosimy do odpowiedniego Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności za pośrednictwem MZONiP lub PZONiP.

Na przykład, gdy orzeczenie wydał Miejski Zespół ds. Niepełnosprawności w Bielsku-Białej, organem odwoławczym będzie Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Katowicach.

Odwołanie można złożyć za pośrednictwem poczty lub osobiście w siedzibie zespołu.

2. Postępowanie przed WZON

Po złożeniu odwołania MZONiP lub PZONiP będzie mógł uwględnić odwołanie w ramch tzw. samokontroli lub przekazać sprawę do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON). Na tym etapie, do osoby niepełnosprawnej zostanie wysłana korespondencja z datą i miejscem posiedzenia. Podczas wizyty w WZON można spodziewać się badania przez specjalistów – lekarzy i psychologów oraz przeprowadzania dodatkowych wywiadów i analizy dokumentacji medycznej. Warto przygotować się na taką wizytę, zabierając ze sobą wszelkie istotne dokumenty oraz informacje dotyczące stanu zdrowia.

3. Decyzja WZON

WZON ma obowiązek rozpatrzyć odwołanie w terminie 30 dni, w praktyce jednak termin ten bywa dużo dłuższy. Po rozpatrzeniu sprawy, zespół wydaje decyzję, która może być pozytywna (zmiana orzeczenia), częściowo pozytywna (uwględnienie tylko części odwołania) lub negatywna (nieuwględnienie odwołania).

4. Etap sądowy

Jeżeli WZON nie uwzględni odwołania, osoba niepełnosprawna ma prawo złożyć odwołanie do sądu rejonowego – Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Odwołanie składamy za pośrednictwem WZON, który wydał decyzję.

Proces sądowy może być czasochłonny, a jego długość zależy od wielu czynników, w tym obciążenia sądu oraz złożoności sprawy. W trakcie postępowania sądowego często powoływani są biegli, którzy oceniają stan zdrowia osoby składającej odwołanie oraz dostarczają opinii na temat jej niepełnosprawności. Ich ekspertyzy są kluczowe dla rozstrzygania spraw i mogą znacząco wpłynąć na ostateczną decyzję sądu.

Jeżeli sąd rejonowy wyda decyzję niekorzystną dla skarżącego, przysługuje mu prawo do apelacji do sądu okręgowego. Apelacja jest kolejnym krokiem, który umożliwia ponowną weryfikację prawidłości orzeczenia przez wyższą instancję, co daje nadzieję na zmianę pierwotnej decyzji. Warto również zaznaczyć, że postępowanie przed sądem w tej sprawie nie wiąże się z żadnymi opłatami.

Terminy i ważne informacje

• Termin na złożenie odwołania od decyzji MZONiP lub PZONiP: 14 dni od doręczenia decyzji.
• Termin na rozpatrzenie odwołania przez WZON: 30 dni, w praktyce czas ten może być dłuższy.
• Termin na złożenie skargi do sądu: 30 dni od doręczenia decyzji WZON.

Podsumowanie

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności to kluczowy krok dla osób, które czują, że ich potrzeby nie zostały odpowiednio uwzględnione. Ważne jest, aby przed podjęciem decyzji o odwołaniu dokładnie przeanalizować sytuację, zwracając uwagę na symbole niepełnosprawności, stopień niepełnosprawności oraz możliwość uzyskania karty parkingowej. W przypadku dalszych wątpliwości, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie administracyjnym, co może znacząco ułatwić cały proces.

Jeżeli potrzebujesz dodatkowych informacji w sprawie odwołania lub pomocy przy jego sporządzaniu zapraszam do kontaktu.