18 marca 2025 roku Trybunał Konstytucyjny (TK), SK 22/22 wydał przełomowy wyrok dotyczący świadczeń pielęgnacyjnych dla rodzin, w których zarówno opiekun, jak i osoba wymagająca opieki, posiadają znaczny stopień niepełnosprawności. Decyzja ta może wpłynąć na sytuację tysięcy rodzin w Polsce.
Dotychczasowe ograniczenia w przyznawaniu świadczeń
Przed wyrokiem TK osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności, które opiekowały się innymi niepełnosprawnymi członkami rodziny, były wykluczone z możliwości otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego. Ustawodawca obawiał się nadużyć i fikcyjnego sprawowania opieki, co prowadziło do dyskryminacji wielu rodzin.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 marca 2025 r.
TK uznał, że wykluczenie osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym z grona uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego jest niezgodne z Konstytucją RP. Sędziowie podkreślili, że każda sytuacja powinna być oceniana indywidualnie, a nie na podstawie ogólnych założeń.
Kto może ubiegać się o zaległe świadczenia?
Z wyroku TK mogą skorzystać osoby, które w przeszłości ubiegały się o świadczenie pielęgnacyjne, ale otrzymały odmowę z powodu własnej niepełnosprawności. W takich przypadkach istnieje możliwość wznowienia postępowania i ubiegania się o zaległe świadczenia, które mogą wynosić od 40 000 do 90 000 zł.
Jakie kroki należy podjąć?
- Złożenie wniosku do MOPS: Osoby spełniające kryteria powinny ponownie złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne.
- Odwołanie od decyzji: W przypadku odmowy, należy odwołać się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO).
- Skarga do sądu administracyjnego: Jeśli SKO podtrzyma odmowę, możliwe jest złożenie skargi do sądu administracyjnego.
Podstawa prawna
Wyrok TK dotyczy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Trybunał uznał, że wykluczenie osób o znacznym stopniu niepełnosprawności z grona uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego narusza zasady konstytucyjne.
Z wyrokiem można zapoznać się na stronie internetowej: https://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/wyroki/art/znaczny-stopien-niepelnosprawnosci-jako-negatywna-przeslanka-uniemozliwiajaca-przyznanie-swiadczenia-pielegnacyjnego-3.
Jeżeli zastanawiasz się czy masz prawo do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne dla siebie lub osoby najbliższej – zapraszam do konsultacji w mojej Kancelarii w Grodźcu (pomiędzy Bielskiem-Białą a Skoczowem) lub zdalnie w formie e-porady https://dopytajprawnika.pl/kontakt/. Przed poradą mogą Państwo liczyć na bezpłatną wycenę, a dopiero później podjąć decyzję o zleceniu doradztwa.
