Uzyskanie klauzuli wykonalności to kluczowy krok w procesie egzekucji należności. Klauzula ta potwierdza, że dany tytuł egzekucyjny, taki jak wyrok sądowy czy akt notarialny, może być egzekwowany przez komornika. W artykule omówimy, jak uzyskać klauzulę wykonalności, jakie dokumenty są do tego potrzebne, a także kiedy można liczyć jedynie na stwierdzenie prawomocności.
Czym jest klauzula wykonalności?
Klauzula wykonalności to formalny dokument wydawany przez sąd, który stwierdza, że tytuł egzekucyjny nadaje się do wykonania. Oznacza to, że wierzyciel może rozpocząć postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. Klauzula ta jest szczególnie istotna w przypadku aktów notarialnych, które mogą stanowić tytuł egzekucyjny na podstawie art. 777 Kodeksu postępowania cywilnego (KPC).
Jak uzyskać klauzulę wykonalności?
Krok 1: Złożenie wniosku
Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności składa się do sądu rejonowego ogólnej właściwości dłużnika. W przypadku aktu notarialnego, wniosek ten powinien być rozpatrzony niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od jego złożenia. W praktyce jednak czas rozpatrzenia może wynosić od kilku dni do kilku tygodni.
Krok 2: Dokumenty do wniosku
Do wniosku należy dołączyć:
- Wypis aktu notarialnego lub orzeczenia sądu.
- Potwierdzenie uiszczenia opłaty (w przypadku aktu notarialnego wynosi ona 50 zł).
- W niektórych przypadkach mogą być wymagane dodatkowe dokumenty, takie jak dowód wezwania dłużnika do zapłaty.
- Jeśli wniosek składa pełnomocnik, należy dołączyć dokument pełnomocnictwa oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej (17 zł).
Krok 3: Rozpatrzenie wniosku
Sąd nie dokonuje oceny ważności czynności prawnej, a jedynie sprawdza, czy akt spełnia wymogi określone w art. 777 § 1 KPC. Kluczowe jest dokładne określenie zobowiązania dłużnika w akcie notarialnym lub orzeczeniu sądowym, aby uniknąć odmowy nadania klauzuli wykonalności.
Jakie dokumenty mogą stanowić podstawę do nadania klauzuli wykonalności?
Zgodnie z art. 777 KPC, tytułami egzekucyjnymi są:
- Orzeczenie sądu: prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (np. wyrok).
- Ugoda: zawarta przed sądem i podlegająca wykonaniu.
- Akt notarialny: w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku i ilości.
- Inne orzeczenia: takie jak orzeczenie referendarza sądowego.
Kiedy można liczyć tylko na stwierdzenie prawomocności?
W przypadku orzeczeń sądowych (np. wyroków), które nie wymagają nadania klauzuli wykonalności, można wystąpić o stwierdzenie ich prawomocności. Prawomocność oznacza, że orzeczenie stało się ostateczne i nie podlega dalszym odwołaniom. W takim przypadku wierzyciel może bezpośrednio skierować sprawę do komornika.
Odmowa nadania klauzuli wykonalności
Sąd może odmówić nadania klauzuli wykonalności w następujących przypadkach:
- Wniosek jest sprzeczny z prawem lub zmierza do obejścia prawa.
- Roszczenie objęte tytułem egzekucyjnym uległo przedawnieniu.
W praktyce wiele zależy od precyzyjnego sformułowania aktu notarialnego oraz spełnienia wymogów formalnych.
Koszty
- Akt notarialny: Opłata za nadanie klauzuli wykonalności wynosi 50 zł.
- Orzeczenie sądowe: W przypadku uzyskania klauzuli wykonalności na podstawie orzeczenia sądowego nie pobiera się opłat.
- Dodatkowe opłaty: Przy składaniu kolejnych wniosków o wydanie odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności pobierana jest opłata 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron dokumentu.
Podsumowanie
Uzyskanie klauzuli wykonalności jest istotnym krokiem dla wierzycieli pragnących dochodzić swoich roszczeń. Proces ten jest stosunkowo prosty i szybki, zwłaszcza w przypadku aktów notarialnych. Kluczowe jest jednak dokładne przygotowanie dokumentacji oraz spełnienie wszystkich wymogów formalnych, aby uniknąć odmowy ze strony sądu.
