Działalność nierejestrowana, znana również jako działalność nieewidencjonowana, to forma drobnej działalności zarobkowej osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy ani wpisu do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). W 2024 roku wprowadzono nowe zasady dotyczące jej prowadzenia, podnosząc limit przychodów do 75% minimalnego wynagrodzenia.
Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
Działalność nierejestrowaną mogą prowadzić osoby fizyczne, które spełniają dwa warunki:
- Ich miesięczne przychody nie przekraczają 75% minimalnego wynagrodzenia. W 2024 roku limit ten wynosi 3 181,50 zł od stycznia do czerwca oraz 3 225 zł od lipca do grudnia.
- W okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie wykonywały działalności gospodarczej.
Przekroczenie limitu przychodów w danym miesiącu obliguje do rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG w ciągu 7 dni.
Korzyści z prowadzenia działalności nierejestrowanej
- Brak konieczności rejestracji: Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie muszą rejestrować swojej działalności w CEIDG, co znacznie upraszcza proces rozpoczęcia działalności.
- Brak składek ZUS: Prowadzenie działalności nieewidencjonowanej zwalnia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (ZUS). Osoby te nie muszą również składać deklaracji ZUS.
- Prostsze rozliczenia podatkowe: Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie są zobowiązane do płacenia zaliczek na podatek dochodowy. Przychody z tej działalności rozliczają w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36), co oznacza mniejsze obciążenie administracyjne.
Obowiązki przy prowadzeniu działalności nieewidencjonowanej
Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną mają obowiązek:
- Prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży.
- Rozliczać przychody z działalności nierejestrowanej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej, jako przychody z innych źródeł.
- Wystawiać na żądanie drugiej strony faktury lub rachunki.
- Respektować prawa konsumentów.
Działalność nierejestrowana a VAT
Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną mogą być zobowiązane do rejestracji jako podatnicy VAT, jeśli ich przychody przekroczą 200 000 zł rocznie. W takim przypadku muszą złożyć formularz VAT-R.Niektóre rodzaje działalności nie mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Należą do nich:
- Usługi doradcze, w tym doradztwo podatkowe i księgowe
- Usługi w zakresie obrotu nieruchomościami
- Usługi gastronomiczne (np. prowadzenie restauracji, barów, cateringu)
- Usługi prawnicze
- Usługi jubilerskie
- Usługi budowlane
- Usługi w zakresie działalności kulturalnej i sportowej
- Usługi telekomunikacyjne
- Usługi radiowe i telewizyjne oraz usługi rozpowszechniania kinematograficznych
- Usługi firm centralnych (head offices) i usługi konsultingowe związane z zarządzaniem
Podmioty świadczące te usługi muszą zarejestrować się jako podatnicy VAT czynni, składać deklaracje VAT-7 (lub VAT-7K) i odprowadzać podatek należny od sprzedaży.
Kasa fiskalna przy działalności nierejestrowanej
Obowiązek posiadania kasy fiskalnej dotyczy tylko tych, którzy świadczą usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i osiągają przychody przekraczające 20 000 zł rocznie. Konkretnie, kasa fiskalna jest wymagana przy:
- Usługach naprawy pojazdów
- Usługach w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów
- Usługach prawniczych
- Usługach fryzjerskich
- Usługach kosmetycznych i kosmetologicznych
- Usługach budowlanych
- Usługach transportowych taksówkami
- Sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych
Podsumowanie
Działalność nierejestrowana staje się coraz bardziej atrakcyjną formą zarobkowania dla osób, które chcą dorobić do swojego budżetu bez formalności związanych z rejestracją firmy. Jednakże, przed podjęciem decyzji o jej rozpoczęciu, warto dokładnie rozważyć obowiązki podatkowe i ewidencyjne, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji związanych z przekroczeniem limitów. Szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie związane z VAT oraz obowiązkiem posiadania kasy fiskalnej.
